15 Mayıs 2018 Salı

PERGE - ARTEMİS'İN GÖRKEMLİ KENTİ...

Helenistik Çağda yapılmış çift kulelerden biri...
Perge Antik Kenti Antalya'nın Aksu İlçesinde yer alır. Bölgede MÖ 3000 yıllarından, Erken Tunç Çağından bu yana insan yerleşimleri olduğu, arkeolojik kazılarda elde edilmiş buluntularla bilinmektedir. Perge'nin kuruluş tarihinin Hitit kaynaklarında adının geçmesine dayanılarak da Truva Savaşından (MÖ 1275) önceye dayandığı düşünülmektedir.

Perge'de Helenistik ve Roma Dönemlerinde en sevilen tanrı, Tanrıça Artemis'ti. Gök Tanrısı Zeus ile Tanrıça Leto'nun kaçak aşkından doğan Artemis,  ikizi Apollo ile birlikte Ege'nin Delos Adasında doğmuştur. Efeslilerin adına dünyanın 7 harikasından birini inşa ettiği Artemis, bakire ve avcı bir tanrıçaydı.

Perge halkı bir zamanlar tanrıçalarına Wanessa-Preiia yani Perge Kraliçesi diyorlardı. Perge'de  Artemis adına görkemli bir tapınak yapıldığı bilinmektedir. Ancak henüz nerede olduğu keşfedilmemiştir.

Perge'den Kireçtaşından bloklara kazınmış nar, çiçek ve yaprak motifleri...


Bir zaman üzerinde ulaşım yapılabildiği düşünülen Aksu Irmağı (Kestros) kenarında yer alması ve Bergama -Side antik yolu üzeride bulunması kentin önemini arttırmıştır.

MÖ 333 yıllarında Perge'nin çevresinde koruyucu surlarının olmayışının İskender ordularına direnmeden teslim olmasına neden olduğu düşünülüyor. Helenistik dönemde en parlak ilk dönemini yaşayan kentte bu dönemde yapılmış surlar ve muhteşem ikiz kuleler hala dimdik ayaktadır.

İkiz kule ve surlar restore ediliyor.

Şehrin bu gün ayakta kalan en önemli yapı ve eserleri ikinci parlak dönemden yani Roma İmparatorluk döneminden kalanlardır. Bu dönemde birbirini kesen iki ana cadde kentin merkezini oluşturuyordu.

Caddelerden biri kulelerden başlayıp akropolün eteklerindeki anıtsal çeşmeye kadar uzanmaktaydı. Çeşme (nymphaeum) oluklarından akan su caddenin ortasında boydan boya uzanan 2 metre genişliğindeki kanaldan akmaktaydı.



Ortasından akan serinletici yapay dere, iki tarafındaki sütunlu yaya yolları, sütunların arkasındaki mozaik kaplı zeminleriyle çeşitli dükkanlar bu geniş caddenin Perge'nin önemli ve canlı bir sosyal mekanı olduğunu gösteriyor.





İki önemli caddenin kesişme noktasında Apollonius Demetrius Takı bulunuyor.

 Apollonius Demetrius Takı

Antik Kente güneyden bakıldığında Tunç Çağından bu yana insan yerleşimi izlerini taşıyan Akropol ve Helenistik, Roma ve Hristiyanlık dönemlerinde bölgenin önemli kentinin panoraması böyle görünüyor.



Kentin Roma Dönemi Agorasının iki farklı açıdan görünüşü:


Perge Tiyatrosu 12 000 kişi kapasiteli olup Roma Döneminde MS 2. YY inşa edilmiştir. Tiyatronun sahnesi mermer heykel ve süslemelerle bezenmişti. Buradan çıkarılan eserler Antalya Müzesinde sergilenmektedir. (Ben Perge'ye gittiğim tarihte, ziyarete kapalı olduğu için fotoğraf çekilemedi.)

Perge ve yakınlardaki antik kentlerden çıkarılan eşsiz güzellikteki heykellerden birkaç örnek görmek için bu blogun aşağıdaki sayfalarına uğrayabilirsiniz.



Perge, Hristiyanlık döneminde üçüncü ve son parlak dönemini yaşamıştır. Bu dönemde bir metropolitlik merkezi olan Perge'de bir çok kilise ve dini yapı inşa edilmiştir.


Kentin bugün ayakta kalmış en ilgi çekici yapılarından biri de stadyumdur. Türkiye'nin en iyi korunmuş stadyumudur. Bu yıl (2018) sahadaki malzeme ve taşlar kullanılarak restore edilecektir. Aslına uygun restorasyon sonrası turistik ve sanatsal amaçlarla kullanıma açılacaktır.

Stadyumdan panorama...


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder