Belha Manastırı Nevşehir Avanos ilçesine 18 km uzaklıktaki Özkonak Beldesi yakınındadır. Oldukça önemli bir manastır olmasına karşın çok harap durumdadır. 1997 yılında restorasyon geçirmiş olduğu ifade edilmektedir. Öndeki bazı odalar yıkılmış, tavanı desteklemek üzere resimdeki 3 kemer inşa edilmiştir.
Ortadaki avlu görünümündeki boşluğa açılan kayalara oyulmuş odalar ve salonlar vardır. Ana binanın solunda iki sağında bir adet harap durumda oda bulunur.
 |
Ana binanın solundaki odalardan biri. Oldukça bakımsız
ve tavanında büyük delikler var. |
Kilise, binanın sağındadır. Beşik tonozludur içinde karşılıklı nişler ve bir de apsis bulunur. Freskoları doğal etkiler nedeniyle silinmiştir. Kapı üstünde haç ve nişlerin ayıran sütunların arasında çeşitli dini motifler yer almaktadır.
Manastırın ortasında tek tonozlu, tandır çukurları ve bir mezar çukuru olan büyük bir oda bulunur. Bu odanın arka tarafında dar ve kıvrımlı bir koridorla geçilen penceresiz, dikdörtgen bir oda vardır.
 |
Ortadaki büyük oda. Dip kısmında bir mezar çukuru ve
solda dar bir koridor bulunur. |
 |
Orta odadan geçilen penceresiz bölüm... Buraya ulaşan dehliz
çok dardır ve bir taş kapıyla korunmuştur. |
Bu gizli odanın zindan, sığınak, kiler vb işlevlerini gördüğü düşünülmektedir. 4. YY ve Erken Bizans dönemine tarihlenen Manastırda kadın ve erkekler ayrı ayrı din eğitimi almaktaydı. Kilise dışında, hamam, gözetleme kulesi, mutfak, yemekhane ve bir kutsal su kaynağı (ayazma) içeren bir külliyeydi. Yolunuz düşerse orada Serkan Erden'i görürsünüz. Size manastırı eğlenceli bir şekilde gezdirir...
Manastır adını bulunduğu yerden alıyor, Belha mevkii ise bir efsaneden. Tahmin edersiniz ki talihsiz bir kız, ona aşık olan bir erkek ve kavuşamama üzerine... Merak edenler için:
http://www.nevsehirkulturturizm.gov.tr/TR,74208/anlatmalar.html
